Turystyka

Folder Gminy Zapolice

strona 1                                     strona 2

Gmina Zapolice w 17,5 % składa się z lasów, które są jej głównym atutem. Naturalne, nieskażone środowisko, czyste powietrze, spokój, swoisty mikroklimat leśny, obfitość grzybów i owoców leśnych w lasach oraz brak uciążliwych zakładów produkcyjnych – gwarantują wspaniałe możliwości wypoczynkowe i rekreacyjne na terenie gminy. Okoliczni mieszkańcy mają dogodne warunki do wędkowania i wypoczynku, m.in. na stawach rybnych w Marżynku, na rzece Warcie i Widawce, jak i na starorzeczu w Strońsku.

Godną polecenia atrakcją turystyczną na terenie gminy jest Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki. Obraz Parku wyróżnia się w swoim otoczeniu urozmaiconą rzeźbą terenu, zwłaszcza malowniczymi przełomami Warty, gdzie wysokości względne stoków dochodzą do 45 metrów, a na powierzchni ukazują się stare utwory wapienne. Z wysokich brzegów zaobserwować można rozległe panoramy doliny. Atrakcyjne przyrodniczo i krajobrazowo są meandrujące odcinki rzek, liczne starorzecza, dolinki poboczne, obszary wydmowe i torfowiska. Obszar parku jest interesujący pod względem botanicznym ze względu na stosunkowo małe zmiany spowodowane działalnością człowieka. Szczególnie bogata jest flora łąkowa, bagienna i wodna. Na stromych nasłonecznionych zboczach o podłożu bogatym w węglan wapnia spotyka się murawy kserotermiczne, stanowiące dużą osobliwość w centrum Polski. Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki charakteryzuje się cennymi walorami przyrodniczymi, pięknym krajobrazem, ciekawą geologią oraz dużymi wartościami kulturowymi, co powoduje iż ma on duże znaczenie naukowo-dydaktyczne i krajoznawcze.

W ramach Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki na południowych obszarach gminy Zapolicach, w okolicach miejscowości Jeziorko, znajduje się część rezerwatu Korzeń, obejmujący kompleks bagien śródleśnych o dużej wartości przyrodniczej. Celem jego utworzenia była ochrona dużej powierzchni torfowiska, na obszarze którego występuje wiele populacji chronionych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Dzięki temu miejsce to jest wyjątkowo cenne w skali nie tylko regionu, ale i kraju. Na terenie torfowiska występuje duże zróżnicowanie siedlisk, znajdujące odzwierciedlenie w bogactwie gatunkowym roślin. Udokumentowano tu występowanie 112 gatunków, wśród których 10 % stanowią gatunki chronione ściśle: m.in. rosiczka długolistna i okrągłolistna, grzybienie północne, bagno zwyczajne czy paprotka zwyczajna. Fauna rezerwatu nie została szczegółowo poznana. Obszar rezerwatu jest szczególnie cenny jako stanowiska lęgowe dla ptaków, zwłaszcza urwania i brodźca samotnego, miejsca rozmnażania płazów, matecznik dla ssaków – bobrów i dzików. Jest to rezerwat, który można podziwiać oglądając go z zewnątrz. Wszelkie wchodzenie do środka jest niebezpieczne ze względu na zróżnicowaną grubość warstwy runa.

W każdy pierwszy weekend wrześniowy w miejscowości Strońsko i Beleń, odbywa się inscenizacja historyczna prezentująca walkę 30 Pułku Strzelców Kaniowskich na umocnionej pozycji (schrony bojowe pod ckm) z Niemcami, nawiązująca do wydarzeń z 1939 roku. Celem inscenizacji oraz innych uroczystości i imprez towarzyszących jest oddanie hołdu żołnierzom Wojska Polskiego walczącym za wolność naszej Ojczyzny, jak również przybliżenie szerokiemu gronu społeczeństwa wydarzeń i realiów sprzed ponad pół wieku.

Scenerią wydarzeń z września 1939 r. są dwa oryginalne, przedwojenne polskie schrony bojowe oraz odtworzone umocnienia polowe wokół nich. Przedstawiona jest zawsze hipotetyczna scena z walk w rejonie – obrona polskiej pozycji umocnionej. W niedzielę na pobliskim cmentarzu w Strońsku gdzie znajdują się kwatery wiecznego spoczynku bohaterskich obrońców odprawiana jest uroczysta msza święta.

W ciągu obu dni obchodów każdy odwiedzający ma unikalną okazję przeniesienia się w czasie i zapoznania się z umundurowaniem, wyposażeniem i uzbrojeniem żołnierzy Wojska Polskiego broniących Ojczyzny w 1939 roku.

W trakcie inscenizacji odtwarzana jest scena ataku niemieckich zwiadowców na polską obsadę bunkra CKM. Na polu bitewnym obserwatorzy mogą dostrzec oryginalną armatę przeciwlotniczą Boforsa, a także CKM Browinga oraz samolot obserwacyjno-łącznikowy, który cały czas lata nad miejscem inscenizacji. Ciekawo wygląda także ostrzał niemieckich dział, zwłaszcza pod względem pirotechnicznym. Po inscenizacji obejrzeć można umundurowanie, broń, a także porozmawiać z aktorami. Jak zwykle na podobnych imprezach spotkać można namiot-muzeum z pamiątkami Września '39.

Turystów lubiących aktywnie spędzać czas na łonie natury zapraszamy do odwiedzenia gminy Zapolice. Przez najciekawsze miejsca gminy Zapolice prowadzą następujące szlaki turystyczne: Pieszy szlak turystyczny "Wokół Zduńskiej Woli" Przebieg szlaku: Zduńska Wola - Paprotnia - Zapolice - Strońsko - Beleń – Poręby. Szlak ten ma swój początek w mieście Zduńskiej Woli, a następnie biegnie przez jego okolice leżące na południe od miasta. O jego atrakcyjności decyduje charakterystyczny dla dolin rzek Warty i Widawki krajobraz chroniony w formie Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki. Pieszy „Szlak walk nad Wartą 1939 r.” Przebieg szlaku: Warta - Glinno - Pierzchnia Góra - Mnichów - Podłężyce - Strońsko - Pstrokonie - Strumiany - Burzenin. Szlak biegnie doliną Warty przez miejscowości związane między innymi z 10 Dywizją Piechoty Strzelców Kaniowskich, wchodzącą w skład Armii „Łódź” i jej walkami o utrzymanie pozycji obronnych na linii Warty, na odcinku od Glinna do Pstrokoń, we wrześniu 1939 r. Na szlaku można obejrzeć m.in. schrony bojowe, bunkry, oraz resztki umocnień przeciwczołgowych, cmentarze wojenne, a także ciekawe zabytki architektury oraz krajobrazy charakterystyczne dla dolin rzecznych Warty i Widawki. Szlak rowery wokół gminy Zapolice Przebieg szlaku: Holendry – Paprotnia – Marżynek – Ptaszkowice – Jelno – Branica – Kalinowa – Rembieszów – Woźniki – Pstrokonie – Strońsko – Beleń. Szlak rowerowy pozwala połączyć przyjemną jazdę rowerem z możliwością zapoznania się z zabytkami całej gminy Zapolice, jak i z poznaniem jej pięknego przyrodniczego charakteru. Wojewódzki szlak konny im. majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala” Powstający na terenie województwa łódzkiego szlak jest najdłuższą w Europie trasą, przeznaczoną do uprawiania turystyki konnej. Jego długość wynosi 1817 km. Na terenie gminy Zapolice trasa szlaku konnego przebiega przez miejscowości Wygiełzów, Młodawin Górny, Marżynek, Paprotnia, Świerzyny, Beleń, Zapolice, Strońsko, Pstrokonie, Woźniki, Rembieszów i Jeziorko. Turystyka w siodle to aktywna forma wypoczynku i rekreacji na łonie natury zapewniająca niezapomnianych wrażeń. Jej unikalny charakter polega na możliwości zwiedzania atrakcji turystycznych podróżując na końskim grzbiecie. Pozwala także na spędzanie czasu z przyjaciółmi i rodziną podczas wspólnych rajdów i wycieczek. Spływ kajakowy rzeką Wartą Od 2011 r. organizowane są spływy kajakowe rzeką Wartą, mające swój początek w gminie Zapolice. Impreza cieszy się ogromnym zainteresowaniem zarówno wśród rdzennych mieszkańców gminy, jak i przybyłych amatorów wodnych sportów. Bezpośrednie obcowanie z naturą, wspólne rodzinne uprawianie sportów powoduje iż spływ kajakowy pozostawi po sobie niepowtarzalne wrażenia i niezapomniane wspomnienia.

Nieistniejący już dziś wiatrak w Paprotni (ze zbiorów Jerzego Kozłowskiego)

Największą atrakcją turystyczną Gminy Zapolice jest kościół parafialny w Strońsku p.w. św. Urszuli – dawniej Jedenastu Tysięcy Dziewic, cenny zabytek sztuki romańskiej. Jest to jeden z pierwszych ceglanych kościołów w Polsce pamiętających jeszcze czasy Piastów. Powstał około 1250 roku, prawdopodobnie na ruinach świątyni pogańskiej. Był wielokrotnie przebudowywany i rozbudowany m. in. w 1458, 1600, 1726 i pocz. XX w. Najstarszą część świątyni stanowi fragment nawy głównej i półkolista absyda z ceramicznym fryzem. W kruchcie kościoła wmurowany jest kamienny tympanon zoomorficzny. Wnętrze świątyni zdobią barokowe ołtarze oraz tablice epitafijne okolicznych ziemian. Ciekawostką są także XVII – wieczne napisy i inskrypcje wykonane na absydzie, prawdopodobnie przez pielgrzymujących tu niegdyś studentów. Uwagę zwiedzających wzbudzają też niewielkie regularne wgłębienia znajdujące się w ścianie od strony bocznej kruchty. Przypuszcza się, że są to ślady niecenia ognia przy pomocy świdra opartego na cegle choć inne hipotezy mówią, iż dołki te drążono za pokutę lub w celu otrzymania proszku ceglanego używanego do celów leczniczych. Patronką kościoła w Strońsku jest Św. Urszula, która według legend rozpowszechnionych w średniowieczu miała być księżniczką bretońską, która wraz z 11 tysiącami towarzyszek została zamordowana w V w. przez Hunów w Kolonii, kiedy wracała z pielgrzymki do Rzymu. Toteż z Nadrenii kult św. Urszuli i Jedenastu Tysięcy Dziewic przeniósł się do Polski. Relikwie świętej spoczywają dziś w Heiligenstadt w Turyngii w Niemczech. Spod kościoła wypływa małe źródełko.

               Kościół romański w Strońsku                           Obraz Matki Boskiej z kościoła w Strońsku

Dwory ziemi zapolickiej.

Przed II wojną światową istniało na terenie dzisiejszej gminy Zapolice kilkanaście dworków i folwarków w większości otoczonych dużymi parkami. Z ziemią zapolicką związane są dzieje tak znanych rodów ziemiańskich jak: Pstrokońscy, Walewscy, Rembiescy, Kobierzyccy, Myszkowscy, Bemowie czy Jaworscy. Dwór polski przez cały okres dziejów Rzeczypospolitej aż do roku 1945 był ostoją kultury narodowej, tradycji i prawdziwą szkołą patriotyzmu. Na terenach wiejskich dwory spełniały wielką rolę w krzewieniu nauki i postępu rolniczego. Były też skarbnicą dzieł sztuki z dużymi kolekcjami mebli, obrazów i książek. Prawie wszystko to bezpowrotnie zostało zniszczone w latach II wojny światowej a następnie w okresie powojennych zmian ustrojowych po 1945 roku. Stąd do dziś w gminie możemy oglądać jedynie dwory w Kalinowej, Pstrokoniach, Paprotni i Ptaszkowicach.

W najlepszym stanie jest dziś pałac w Paprotni, zbudowany przez rodzinę Sznajdrów w 1936 roku w stylu neoklasycystycznym w miejscu dawnego dworu drewnianego. Przetrwał też dwór w Pstrokoniach z okazałym parkiem, zbudowany w XIX wieku. Dzieje tego dworu związane są z rodziną Walewskich a ostatnim właścicielem przed wojną była Janina Żółtowska. W Kalinowej możemy do dziś oglądać dawną posiadłość rodu Walewskich herbu Colonna zbudowaną około 1820 roku a należącą przed 1939 r. do Stanisława Kobierzyckiego. W bardzo złym stanie jest dziś dworek w Ptaszkowicach otoczony starym parkiem będącym prze wojną własnością Józefa Laudowicza. Dwory w Paprotni, Pstrokoniach i Kalinowej należą dziś do osób prywatnych zaś w Ptaszkowicach jest własnością gminy.

Nie dotrwał do naszych czasów dwór w Rembieszowie (z przełomu XVIII i XIX wieku, rozebrany po II wojnie światowej), będący gniazdem rodzinnym Rembieskich a przed 1939 rokiem należący do Eugeniusza Zielińskiego. Spłonął podczas działań wojennych w 1939 roku dwór Zygmunta Myszkowskiego w Zapolicach. Został tylko piękny park będący dziś własnością gminy. Nie zachowały się dwory Włodzimierza Ciesielskiego w Swędzieniejewicach, Marcelego Kokczyńskiego w Świerzynach (został tylko park), Feliksa Rojewskiego w Strońsku (pozostały resztki parku), Bolesława Sawickiego w Wygiełzowie czy Pianczyńskiego w Młodawinie.

Dwór w Zapolicach (zniszczony w 1939 r.)

Dwór w Rembieszowie (zniszczony po 1945 r.)

Dwór w Strońsku

Dwór w Paprotni (stan obecny)

Dwór w Pstrokoniach (stan obecny)

Dwór w Pstrokoniach na przełomie XIX i XX wieku

Dwór w Pstrokoniach na przełomie XIX i XX wieku

Dwór w Kalinowej (stan obecny)

Zespół schronów bojowych z 1939 roku ( pobierz PDF )

Młodawin Górny - szkoła powszechna, lata 30 XX wieku

Oficyna dworska w Zapolicach (dziś parter Urzędu Gminy Zapolice)